Bijstandsgerechtigde moet erfenis direct melden

Wie een bijstandsuitkering ontvangt en ook nog een erfenis, moet dat aan de gemeente laten weten. Die berekent opnieuw of deze persoon recht heeft op de uitkering. Het teveel betaalde kan worden teruggevorderd, maar niet altijd.

Dat merkte een bijstandsgerechtigde wiens moeder overlijdt. Dit laat hij direct aan de gemeente weten, en ook dat hij een erfenis gaat ontvangen. Ruim een jaar later wordt de erfenis (13.168 euro) op zijn rekening gestort.

Participatiewet

De gemeente vraagt bankschriften op en ook een kopie van de uitbetaling van de erfenis, van het testament en van de verdeling van de erfenis. De man overlegt documenten, maar steeds wil de gemeente meer informatie zien. Uiteindelijk vordert zij het volledige bedrag van de erfenis terug. Tussen het overlijden van de moeder en de ontvangst van de erfenis was sprake van ‘achteraf ontvangen middelen’. Op grond van de Participatiewet had de man in zijn eigen onderhoud kunnen voorzien. Ook overschreed hij het vrij te laten eigen vermogen, zonder de gemeente daarover te informeren. Wel verlaagt de gemeente het terug te vorderen bedrag, omdat de man uitvaart- en notariskosten heeft moeten maken. Hij moet nog 9.755 euro terugbetalen, wat hij weigert. De gemeente stapt naar de rechtbank Rotterdam.

Rommelige administratie

De rechtbank oordeelt dat de inlichtingenplicht niet is geschonden. De man heeft netjes gemeld – zelfs vóórdat de gemeente erom vroeg – dat hij een erfenis zou ontvangen en later ook om hoeveel geld dat ging. Dat de gemeente niet alle stukken had, lag aan haar eigen rommelige administratie. Dat kan de man niet worden verweten. De gemeente is de instantie die de bijstand verstrekt en moet dan ook aantonen dat de ontvanger fout zat. Deze gemeente heeft niet aannemelijk gemaakt dat de man zijn inlichtingenplicht heeft geschonden.

Vertrouwen

Het klopt wel dat de gemeente op grond van de Participatiewet bevoegd was om de bijstand, die de man had gekregen tussen het overlijden en de betaling van de erfenis, terug te vorderen. Maar volgens de rechtbank is het niet redelijk dat de gemeente dit zo laat deed. Nadat de man de erfenis had ontvangen, liet de gemeente weinig van zich horen. Pas 3,5 jaar later vorderde zij het bedrag van de erfenis terug. De gemeente maakt niet duidelijk waarom dit zo lang heeft geduurd. De man mocht erop vertrouwen dat hij alle stukken had ingeleverd en hoefde er geen rekening mee te houden dat de gemeente zo laat nog dit bedrag zou terugvorderen. Ook de gemeente heeft ter zitting toegegeven dat de besluitvorming over deze kwestie onzorgvuldig was. Het terugvorderingsbesluit wordt vernietigd.

ECLI:NL:RBROT:2022:7690