Bouwstop moet worden nageleefd, anders kan fikse dwangsom volgen
Worden bij de bouw de regels overtreden, dan kan de gemeente een bouwstop opleggen. Wordt die genegeerd, dan kan een fikse last onder dwangsom worden gevorderd.
Dat merkte een man die bouwde aan een vrijstaand huis. Als de gemeente constateert dat er in strijd met de omgevingsvergunning wordt gebouwd, stelt zij een bouwstop in. Er geldt een dwangsom van 1.000 euro per geconstateerde overtreding van deze bouwstop, met een maximum van 5.000 euro. Enkele dagen later blijkt dat er gewoon wordt doorgewerkt. De gemeente concludeert dat de last onder dwangsom niet de beoogde werking heeft en legt een nieuwe dwangsom op van 50.000 euro. Dat bedrag wordt bij een nieuwe overtreding gevorderd, samen met 2.000 euro voor eerdere overtredingen. De man vecht dit aan bij de rechtbank Overijssel.
Bouwstop
Voor de rechtbank is het duidelijk: in de dwangsombeschikking staat dat de bouw moest worden gestopt. Sommige kleine werkzaamheden mochten wel doorgaan, zoals het bouwen van een steiger. Wat wél mocht, is volgens de rechtbank voldoende duidelijk. Toch werden er werkzaamheden uitgevoerd die niet waren toegestaan, waarmee de bouwstop is overtreden.
Opdrachtgever
De man voert aan dat hij zelf geen overtreder is. Hij heeft de werkzaamheden niet uitgevoerd en hij heeft niet de opdracht gegeven om de bouwstop te overtreden. De uitvoering van het project lag geheel in handen van de aannemer. Maar dat excuus mag niet baten: hij is opdrachtgever voor de bouw, verantwoordelijk voor de overtreding van de bouwstop én verantwoordelijk voor de opdracht tot het stilleggen van de bouw. Als zijn aannemer niet naar hem luistert, is dat een aansprakelijkheidskwestie tussen hen beiden.
Dwangsom
De rechtbank is van oordeel dat de gemeente in redelijkheid de dwangsom heeft kunnen invorderen. Een bouwstop moet worden nageleefd totdat die is opgeheven. Vooruitlopen op opheffing is niet de bedoeling, omdat het niet aan de bouwer is om te beoordelen wanneer hij aan de gemeentelijke voorwaarden heeft voldaan. Concreet zicht op legalisatie leidt er ook niet toe dat van invordering moet worden afgezien. De bouwstop geldt totdat de gemeente deze opheft.
Calculerende overtreder
De rechtbank is het met de man eens dat de dwangsom van 50.000 euro hoog is, maar vindt hem een ‘calculerende overtreder’. De aannemer heeft bij twee controles verklaard dat bewust werd doorgewerkt, ondanks de bouwstop. Een dwangsom van (toen) 1.000 euro per overtreding zou niet zou opwegen tegen de kosten van het stopzetten van de bouw. Daarbij zou het om een bedrag van 25.000 euro gaan. Juist daarom verhoogde de gemeente de dwangsom naar 50.000 euro. Gelet op het calculerende handelen van de man vindt de rechtbank de hoogte van de dwangsom evenredig.
