Coronacrisis: is een tweede golf ook een onvoorziene omstandigheid in de zin van artikel 6:258 BW?
De coronacrisis heeft gezorgd voor een heel andere realiteit dan dat iemand enige maanden geleden had kunnen voorzien. Leveranciers kunnen bijvoorbeeld niet aan hun leveringsverplichtingen voldoen omdat de productie van bepaalde producten ernstig is vertraagd. De vraag naar bepaalde producten is afgenomen of de prijs is gedaald, waardoor een afnemer geen of minder behoefte heeft aan producten of diensten tegen de overeengekomen prijs.
Een overeenkomst kan worden gewijzigd of gedeeltelijk worden ontbonden, als sprake is van onvoorziene omstandigheden op grond waarvan ongewijzigde instandhouding van de overeenkomst naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet mag worden verwacht (artikel 6:258 BW).
Van onvoorziene omstandigheden is sprake als zich na het sluiten van de overeenkomst omstandigheden voordoen die niet in de overeenkomst zijn verdisconteerd. Dat partijen ermee bekend zijn dat er af en toe een pandemie uitbreekt (SARS, Ebola, Spaanse griep, Mexicaanse griep) betekent niet dat het coronavirus geen onvoorziene omstandigheid is. Het gaat er om of partijen met dit risico rekening hebben gehouden bij het sluiten van de overeenkomst. Wanneer partijen hiermee geen rekening hebben gehouden, kan de coronacrisis – afhankelijk van de omstandigheden van het geval – een gerechtvaardigd beroep op een onvoorziene omstandigheid (ex artikel 6:258 BW) opleveren.
Met een kans op een tweede golf besmettingen in het vooruitzicht, is het raadzaam om de mogelijkheid van het coronavirus (of andere besmettelijke ziekten), te verdisconteren in een nog te sluiten of een te wijzigen overeenkomst. Want de vraag rijst of bij een tweede golf besmettingen nog steeds een beroep op onvoorziene omstandigheden slaagt (in het geval hierover niets is opgenomen in de overeenkomst). Immers, wanneer u nu een overeenkomst sluit, kunt u dan voorzien dat het coronavirus er over drie jaar nóg is? Of er opnieuw is? Wie nu een overeenkomst sluit en bijvoorbeeld een vakantiehuisje (ver)huurt moet er op zijn bedacht dat, wanneer de coronamaatregelen door de overheid weer worden aangescherpt, een beroep op onvoorziene omstandigheden waarschijnlijk niet zal opgaan. Daarnaast zullen aanbieders van diensten, naar verwachting, in hun algemene voorwaarden opnemen dat de coronacrisis (of aanverwante pandemieën) niet als onvoorziene omstandigheid wordt aangemerkt of dat – wanneer de dienst niet kan worden aangeboden wegens coronamaatregelen – klanten niet gerechtigd zijn om geld terug te vragen maar genoegen dienen te nemen met alternatieve data of een voucher.
STIPT. adviseert om uw overeenkomsten en algemene voorwaarden goed door te (laten) nemen voordat u tot het sluiten van een nieuwe overeenkomst over gaat. Indien u zelf een overeenkomst of algemene voorwaarden opstelt, is het raadzaam om het coronavirus of andere pandemieën te verdisconteren in de overeenkomst of te voorzien in een regeling voor het geval een dergelijke situatie als het coronavirus zich voordoet. In ieder geval is voorzichtigheid geboden bij het sluiten van nieuwe overeenkomsten.
